Bu blog yazımızda sizlere kondansatör nedir sorusunu yanıtlayacağız. Elektronik devreler düşünüldüğünde, şüphesiz akla gelen ilk devre elemanlarından birisi kondansatörlerdir. Diğer adıyla kapasitör (Capacitor) olarak bildiğimiz bu küçük parçalar ne işe yarar, çeşitleri nelerdir gelin hep birlikte inceleyelim.
Kondansatör Nedir
Kondansatör, elektrik enerjisini kısa süreliğine depolamaya yarayan devre elemanlarıdır. Kondansatörler çalışma prensibi olarak, elektronların kutuplanıp elektriksel yükü elektrik alanın içerisinde depolayabilme özelliklerinden faydalanırlar. Bu sayede elektriği depolayabilirler. İki iletken metal tabakanın arasına yerleştirilen bir yalıtkan malzeme ile oluşturulurlar. Kondansatörün sembolu C, birimi ise Farad'dır.
Kondansatörün uçları arasına bir gerilim farkı uygulandığı zaman, devreden akım geçer. Eğer kondansatörün uçları arasında gerilim değişikliği olmazsa bir süre sonra kondansatör dolar ve akım geçirmemeye başlar. Gerilimde bırakılıp dolmuş ve akım geçirmeyen bir kondansatörün uçları arasındaki gerilim değiştirildiği anda ise devreden yeniden akım geçmeye başlar. Yani kondansatör akımı, uçları arasına uygulanan gerilimin değişimine bağlıdır.
Kondansatör Çeşitleri Nelerdir
Kondansatörler belirli kriterlere göre çeşitlerine ayrılmaktadır. Bunlar;
- Plakalar arasında kullanılan yalıtkanın cinsi,
- Çalışma ve dayanma gerilimleri,
- Depolayabildikleri yük miktarı'dır. Bu maddeler doğrultusunda kondansatörler kutuplu yada kutupsuz şeklinde, voltaj yada farad değerlerine göre farklı çeşitlere ayrılırlar.
Yukarıda kapasitörlerin iki iletken arasına yerleştirilen yalıtkanla üretildiğinden bahsetmiştik. Bu yalıtkanın cinsine göre kondansatör çeşitleri ortaya çıkmıştır. Bunlar:
Elektrolit ve tantal kondansatörler kutupludur. Seramik kondansatörler ise genelde kutupsuzdur. Kutuplu olanlar yalnızca DC voltaj ile çalışırken, kutupsuzlar hem AC hem de DC ile kullanılabilmektedir.
Kapasite Birimi
Kondansatörler, elektrik yükünü yalıtkan malzemesinin içerisinde elektrik alanı olarak depolar. Kapasite (C), bir kondansatörün yük depolayabilme yeteneği olarak tanımlanır ve birimi (Michael Faraday'ın anısına) Farad' olarak belirlenmiştir. Uluslararası MKS birim sisteminde 1 Farad, uçları arasına 1V gerilim uygulandığında 1 Coulomb = 6,275x10^28 tane elektron depolayabilen kondansatörün kapasitesine eşittir. Matematiksel formdaki ifadesi ise aşağıdadır.